Grupa Kęty obchodzi jubileusz 70-lecia działalności

2023-07-11

 

Początki polskiego przemysłu aluminiowego sięgają lat 20. XX wieku, ale w okresie międzywojennym nie był to szczególnie rozwinięty sektor w Polsce. Istniały tylko cztery większe odlewnie i jeden zakład przetwórczy o zdolnościach produkcyjnych ok. 1,2 tys. ton rocznie. Zużycie aluminium w Polsce było bardzo małe i zaspokajane głównie z importu.

 

W latach 30. minionego wieku wzrosło zainteresowanie aluminium i pojawiały się też pierwsze ambitne plany budowy w Polsce huty oraz zakładów przetwórstwa tego metalu. Kiedy wreszcie w 1953 r. w Kętach uruchomiono pierwszy zakład produkcyjny naszej firmy, sektor przetwórstwa aluminium zaczął się w Polsce faktycznie rozwijać.

 

Nieustanny rozwój

Na starcie fabrykę w Kętach dzielił spory technologiczny dystans wobec zagranicznych firm, których tradycje sięgały nierzadko drugiej połowy XIX w. Kęty jednak uczyły się szybko i dbały, aby wyposażenie jej wydziałów produkcyjnych – jeśli tylko były dostępne – stanowiły nowoczesne, zachodnie technologie. Przez 70 lat istnienia firma nieustannie się rozbudowywała, powstawały jej nowe zakłady produkcyjne i spółki handlowe w kraju i za granicą, zmieniała się organizacja firmy i charakter wytwarzanych w niej wyrobów. Dziś Grupa Kęty SA stanowi ośrodek przemysłu aluminiowego w Polsce. Skupia trzy różne segmenty biznesowe związane z przetwórstwem aluminium.

Historię Grupy Kęty otwiera uchwała o budowie zakładu przetwórstwa aluminium podjęta w 1949 r. przez Ministerstwo Hutnictwa i Państwową Komisję Planowania Gospodarczego. Fabryka miała stanąć w południowej Polsce, gdzieś pomiędzy Śląskiem a Krakowem. Wybór padł na Kęty, które miały odpowiednie warunki pod budowę zakładu aluminiowego: duża ilość wody oraz niepiaszczyste grunty o wysokiej wytrzymałości. Projekt kęckiego zakładu przewidywał produkcję wyrobów: stopy odlewnicze, wyroby wyciskane oraz folia aluminiowa. Budowa ruszyła wiosną 1950 r., a przedsiębiorstwo przyjęło nazwę „Zakłady Metali Lekkich Kęty”.

Rozpoczęło ono działalność w 1953 r. Na oddanym do użytku wydziale odlewni ruszyła produkcja stopów odlewniczych i wlewków do wyciskania. W 1956 r. uruchomiony został wydział walcowni folii, a dwa lata później pierwszy wydział prasowni i ciągarni, co było ostatnim etapem planu budowy ZML. Kęty na tym jednak nie poprzestały i w następnych dekadach realizowały kolejne, zakrojone na szeroką skalę plany inwestycyjne.

W latach 70. XX w. zbudowane zostały drugi wydział folii, drugi wydział prasowni oraz wydział przerobu złomu. Nowe inwestycje przyniosły pod koniec wspomnianej dekady znaczny wzrost produkcji. Z odlewni wychodziło już rocznie 70 tys. ton najwyższej jakości stopów odlewniczych, których odbiorcami były głównie fabryki samochodów. Walcownia folii dokonała skoku technologicznego w produkcji opakowań. Dzięki inwestycjom, których filarem była sprowadzona z Włoch i warta ogromną w tamtym czasie sumę 5 mln dol. linia walcarek, wydział zwiększył swoje zdolności produkcyjne do 4,1 tys. ton folii aluminiowej rocznie. Dodatkowo Kęty były pierwszym przedsiębiorstwem z krajów RWPG, które wykonywało zadrukowywanie folii aluminiowej techniką rotograwiurową. W tamtym czasie pod dachem prasowni ZML działało 14 pras, które mogły produkować bardzo zróżnicowany asortyment w ilości 20 tys. ton rocznie. Istotnym wkładem do rozwoju produkcji profili aluminiowych w Kętach było podpisanie umowy z austriacką firmą i zakup nowoczesnej technologii oraz urządzeń do wytwarzania narzędzi (matryc) do wyciskania. Prasownia w Kętach była jedynym producentem profili aluminiowych w Polsce i zamówienia napływały zewsząd, z branży zbrojeniowej, maszynowej, budowlanej. W latach 70. XX w. Kęty nawiązały bliską współpracę z firmą Metalplast Bielsko i rozpoczęły produkcję kształtowników, z których wykonywano aluminiowe fasady budynków, a także drzwi, okna, witryny sklepów. Pierwszymi obiektami, w których zastosowano kęckie profile, były: palmiarnia Ogrodu Botanicznego, dom handlowy „Jubilat” i hotel „Cracovia” w Krakowie. Za czasów Gierka rozwijał się rynek konsumpcyjny i Kęty dostarczały swoje profile także dla nowych w PRL-u branż, takich jak przemysł AGD, turystyka czy produkcja „towarów luksusowych”, do jakich zaliczano aluminiowe rakiety tenisowe czy maszty do jachtów. Absolutnym hitem na rynku wtedy były kęckie grzejniki.

 

Nowe czasy, nowe wyzwania

Wraz z ZML-em rozwijały się miasto Kęty i okolice. Istnienie dużego i nowoczesnego zakładu zmieniło małą i raczej wiejską miejscowość w zamożne, tętniące życiem miasto, odgrywający w regionie ważną rolę ośrodek przemysłu i handlu. Grupa Kęty od początku swojej działalności była partnerem wielu lokalnych przedsięwzięć o charakterze społecznym, kulturalnym, sportowym.

Pod koniec lat 80. XX w. ZML Kęty wciąż były głównym graczem na rynku krajowym, ale mającym już za sobą lata świetności i socjalistycznej prosperity. Rok 1990 przyniósł zmiany ustrojowe w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Przyszedł więc czas na restrukturyzację przedsiębiorstwa i poważne inwestycje dające mu szanse na rozwój w nowej rzeczywistości gospodarki wolnorynkowej. W 1992 r. rozpoczęły się przygotowania do prywatyzacji ZML. Kęty zostały sprywatyzowane w 1996 r. Przedsiębiorstwo przekształcono w spółkę akcyjną.

30 stycznia 1996 r. akcje ZML Kęty zadebiutowały na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych i to z sukcesem. Głównym udziałowcem został amerykański fundusz Enterprise Investors. W tym samym roku Kęty zakupiły akcje Metalplastu Bielsko, czyli późniejszego Aluprofu. Był to pierwszy krok do budowy potężnej grupy kapitałowej. W 2002 r. Kęty nieco uszczupliły zakres swojej działalności biznesowej poprzez sprzedaż odlewni (produkcja stopów odlewniczych) polskiemu inwestorowi.

Szybko jednak Kęty ruszyły na kolejne, realizowane po dziś dzień, strategiczne zakupy. Nabywały nowoczesne linie i systemy technologiczne, grunty pod budowę nowych hal produkcyjnych i magazynowych, a także całe zakłady produkcyjne. W 2000 r., wykorzystując atuty powstałej w Tychach strefy ekonomicznej, firma po raz pierwszy wyszła z utworzeniem nowego zakładu produkcyjnego poza Kęty i wybudowała tam prasownię oraz wydział produkcji opakowań. Natomiast pierwszym zakładem produkcyjnym, który Grupa Kęty wybudowała za granicą, była prasownia w Borodiance w Ukrainie – działa od 2007 r.

Ekspansja Kęt przybrała również formę akwizycji – w 2016 r. grupa kupiła w Słowenii zakład produkcyjny, firmę z 75-letnią tradycją, która wytwarza wysokiej klasy komponenty aluminiowe do prestiżowych branż high-tech. Dla wsparcia rosnącej sprzedaży wyrobów na rynkach eksportowych Grupa Kęty otworzyła za granicą kilkanaście przedstawicielstw handlowych w formie spółek, m.in. w Niemczech, we Włoszech, w Czechach, Wielkiej Brytanii, USA.

Wolumen i zestaw produktów Grupy Kęty zwiększyły się kilkunastokrotnie. Segment Wyrobów Wyciskanych, którego projekt budowlany z lat 50. XX w. zakładał moce wytwórcze na poziomie kilku tysięcy ton na rok, ma obecnie zdolność wytwarzania 120 tys. ton profili i komponentów aluminiowych rocznie. Możliwości produkcyjne Grupy Kęty w zakresie wyciskania lokują ją na pierwszym miejscu pośród krajowych zakładów prasowni oraz w gronie 10 największych producentów profili w Europie.

Nie sposób w kilku czy nawet kilkunastu zdaniach opisać wszystkich etapów modernizacji i rozbudowy firmy z ostatnich 30 lat – krótko mówiąc, nastąpił skok cywilizacyjny. Kęty poddały się głębokiej transformacji, która obejmowała każdy aspekt ich funkcjonowania i pozwalała konkurować na międzynarodowych rynkach z wysokiej jakości produktem: komputeryzacja, automatyzacja procesu produkcyjnego, korporacyjna kultura pracy, systemy zarządzania jakością, ochrona środowiska, polityka zrównoważonego rozwoju. Udany program restrukturyzacji, trafione inwestycje, stworzenie silnej grupy kapitałowej pchnęły rozwój firmy na tor, który umożliwia jej osiąganie sukcesów i tworzenie śmiałych planów biznesowych na przyszłość.

Dziś Grupa Kęty składa się z 24 spółek, w tym 15 zagranicznych, zatrudniających łącznie ok. 5,5 tys. osób i prowadzi działalność w ramach trzech segmentów biznesowych. W 2000 r. zmieniono nazwę firmy z Zakładów Metali Lekkich Kęty na Grupa Kęty i wyodrębniono trzy segmenty operacyjne w ramach grupy kapitałowej: Segment Wyrobów Wyciskanych, Segment Systemów Aluminiowych (Aluprof), Segment Opakowań Giętkich (Alupol Packaging).

Wyniki finansowe osiągnięte w 2022 r. były najwyższymi w historii Grupy Kęty SA: przychody ze sprzedaży wyniosły 5 mld 931 mln zł, a wynik EBITDA sięgnął 1 mld 031 mln zł.

 

OPINIA

Piotr Wysocki, Członek Zarządu, Zastępca Dyrektora Generalnego Grupy Kęty

Prowadzimy działalność nieprzerwanie od 70 lat. Przez ten czas udało nam się zbudować solidną firmę, która dobrze sobie radzi w zmieniających się warunkach politycznych, gospodarczych, społecznych. Wszystkie wydarzenia z minionych lat składają się na nasze doświadczenie stanowiące cenny kapitał firmy. Skupiamy się na budowaniu kultury organizacyjnej, która oparta jest na innowacyjności. Kluczową rolę w tym procesie odgrywają nasi pracownicy i ich indywidualne zdolności. Mimo wieku nasza firma pozostaje młodą duchem, organizacją uczącą się, czyli taką, która potrafi dostosowywać się do zmian, zachowuje zdolność do przeobrażania się i doskonalenia. Nasi pracownicy mają otwarte głowy i energię do rozwijania firmy.

 

Artykuł został opublikowany w magazynie „Nowa Stal”, nr 2/2023 (czerwiec 2023 r.)

 

1
Aliplast
2
extral
3
hydro
EXLABESA